Thu phí chất thải rắn sinh hoạt
vhdong | 29/03/2024
Khoản 7 Điều 79 Luật Bảo vệ môi trường quy định việc thu phí rác thải
sinh hoạt theo khối lượng được thực hiện chậm nhất trước ngày 31/12/2024.
* Sức ép từ chất thải rắn sinh hoạt
Hiện nay, môi trường nước ta đang tiếp tục chịu sức ép lớn từ nguồn chất
thải rắn sinh hoạt. Ước tính khoảng trên 60.000 tấn thải ra mỗi ngày. Một số
địa phương đã xuất hiện các điểm “nóng” về môi trường và rõ hơn ở các khu đô
thị lớn với nhiều hoạt động phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều nguyên nhân dẫn
đến tính trạng này, trong đó, công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt và phân
loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn chưa áp dụng triệt để nguyên tắc “người
gây ô nhiễm phải trả tiền”.
Đến thời điểm này, việc phân loại rác tại nguồn còn gặp nhiều khó khăn.
Trước hết từ phía người dân, do thói quen đổ chung tất cả rác thải vào cùng
thùng rác; chưa có kinh nghiệm, kỹ năng phân loại rác. Các đơn vị thực hiện
công tác thu gom rác cũng chưa có hệ thống xe chuyên dụng riêng cho từng loại
rác. Thu phí rác thải theo khối lượng được nhiều nước tiên tiến thực hiện; với
tác động giảm lượng rác thải.
Để làm được điều này cần phải phân loại rác thải tại nguồn; rác có
thể tái sử dụng, phần không sử dụng được chiếm tỉ lệ nhỏ hoàn toàn có khả năng
tính khối lượng. Đây chính là căn cứ để tính phí phải đóng cho người xả thải.
Theo nghiên cứu của World Bank (năm 2018), chi phí thực tế hiện
tại trên một tấn rác thải ước tính là tổng chi phí là 39 USD tại Hà Nội (24 USD
cho thu gom, 11 USD cho vận chuyển và 4 USD cho chôn lấp), tương đương khoảng
900 nghìn đồng. Trong khi đó, mức phí trung bình cho mỗi hộ gia đình ở Hà Nội
là 26.500 đồng/hộ/tháng hoặc 218.630 đồng/tấn. Phần chênh lệch do ngân sách địa
phương bù lại.
Thời gian qua, nhiều mô hình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại
nguồn được triển khai thí điểm, thực hiện bài bản và nhân rộng. Tuy nhiên, sau
khi các dự án kết thúc, các mô hình này hoạt động hiệu quả hạn chế. Nhiều ý
kiến cho rằng, các dự án không thành công là do chưa có tính bền vững trong
chính sách, đầu tư cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ. Các hộ gia đình chưa được trang
bị thiết bị để phân loại rác thải tại nguồn; các điểm trung chuyển, vận chuyển
rác thải chưa được xây dựng, trang bị đủ và hệ thông để đáp ứng yêu cầu
vận chuyển, xử lý riêng từng loại rác thải. Số lượng doanh nghiệp tham gia áp
dụng sản xuất sinh học, tuần hoàn chưa nhiều. Ngoài ra, bố trí kinh phí và nhu
cầu kinh phí để thực hiện chính sách.
* Tổ chức bài bản, khẩn trương và quyết
tâm cao
Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đầy đủ quy định về
quản lý, thu phí chất thải rắn sinh hoạt. Cụ thể, điểm a Khoản 1 Điều 72 yêu
cầu về quản lý chất thải “Chất thải phải được quản lý trong toàn bộ quá trình
phát sinh, giảm thiểu, phân loại, thu gom, lưu giữ, trung chuyển, vận chuyển,
tái sử dụng, tái chế, xử lý, tiêu hủy. Khoản 7 Điều 79 quy định việc thu phí
rác thải sinh hoạt theo khối lượng được thực hiện chậm nhất trước ngày
31/12/2024. Bên cạnh đó, chính sách này được phản ánh tại Nghị định 08/2022/NĐ-CP
ngày 10 tháng 01 năm 2022 quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi
trường. Thông tư 02/2022/TT-BTNMT ngày 10 tháng 01 năm 2022 của Bộ Tài nguyên
và Môi trường quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường
tại Điều 29 quy định giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn
sinh hoạt.
Như vậy, còn 9 tháng thực hiện việc phân loại,
thu phí chất thải rắn sinh hoạt. Theo các chuyên gia cho biết, yêu cầu tiên
quyết là tổ chức khoa học, bài bản, khẩn trương, quyết tâm của người lãnh đạo
từng địa phương các cấp, cộng đồng doanh nghiệp và sự tham gia của người dân
cũng như doanh nghiệp sản xuất, chủ nguồn xả thải. Phân loại, tính phí chất
thải sinh hoạt... tất cả đều hướng tới mục tiêu giảm lượng rác thải ra môi
trường.
Ngoài tăng cường hoàn thiện các cơ chế, chính
sách, theo các chuyên gia và nhà khoa học cũng như ý kiến thực tế của các địa
phương cần tăng cường hoạt động truyền thông, hướng dẫn nghiệp vụ, phát động
rộng khắp phong trào, mô hình bảo vệ môi trường, trong đó đưa chính sách thu
phí chất thải rắn sinh hoạt có sức sống bền vững nhất.
Theo nguồn:
https://www.monre.gov.vn