Bảo vệ lòng, bờ, bãi sông

vhdong | 10/01/2024

Để nâng cao vai trò của cơ quan quản lý tài nguyên nước trong việc thống nhất các hoạt động bảo vệ, quản lý tài nguyên lưu vực sông hiện nay, đồng thời tăng cường chức năng, tính hiệu lực, hiệu quả về bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, phù hợp với yêu cầu thực tế, Cục Quản lý tài nguyên nước sẽ tổ chức thực hiện các biện pháp bảo vệ, phòng, chống sạt, lở lòng, bờ, bãi sông, hành lang bảo vệ nguồn nước; điều tra, đánh giá quan trắc, giám sát diễn biến dòng chảy, bồi lắng, xói lởlòng, bờ, bãi sông. Đồng thời tổ chức khoanh định khu vực cấm, tạm thời cấm khai thác cát, sỏi lòng sông.

Tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông, hồ đang diễn biến phức tạp

Để phục vụ các hoạt động như xây dựng các dự án phát triển đô thị, phát triển kinh tế, nhiều tỉnh xây dựng các công trình hạ tầng ven sông, xâm phạm hành lang bảo vệ, phòng, chống sạt, lở bờ sông. Hiện tượng thời tiết cực đoan diễn ra ngày càng bất thường cũng dẫn đến sạt lở bờ sông, xói lở bờ biển, đặc biệt tại các tỉnh vùng đồng  bằng  sông  Cửu  Long,  Tây  Nguyên,  các  tỉnh  Quảng  Nam,  Thừa  Thiên Huế, Phú Yên, Bình Thuận...

Mặt khác, phần lớn các hệ thống sông lớn của Việt Nam đều là các sông xuyên biên giới mà Việt Nam là quốc gia ở hạ nguồn. Các hoạt động đắp đập, chặn dòng, xây  dựng  công  trình  thủy điện  và  vận  hành  của  các  nhà  máy  thủy điện ở thượng nguồn lưu vực sông Hồng, sông Mê Công đã và đang là nguy cơ trực tiếp làm suy giảm dòng chảy và phù sa vào Việt Nam, đe dọa an ninh nguồn nước.

Bên cạnh đó, tình trạng san, lấp hồ ao, kè bờ, lấn sông, cải tạo cảnh quan, lấn chiếm, sử dụng trái phép đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước đang diễn ra ngày càng phổ biến, phức tạp và chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Ngoài ra, do đặc thù của cát, sỏi lòng sông là dễ khai thác, khai thác không có giấy phép hoặc khai thác không đúng quy định của Giấy phép khoáng sản nên tình trạng khai thác bừa bãi đang gây ra nguy cơ mất an toàn, sạt lở lòng, bờ, bãi sông.

Kiểm soát chặt chẽ tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông, hồ

Ông Nguyễn Hồng Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước cho biết, để kiểm soát chặt chẽ tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông, hồ, Bộ TNMT đã có các văn bản đôn đốc các UBND tỉnh, thành phố khẩn trương phê duyệt và công bố danh mục hồ, ao, đầm, phá không được san lấp; danh mục nguồn nước nội tỉnh và danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ nguồn nước nhằm tuân thủ các quy định về quản lý tài nguyên nước, trách nhiệm điều phối giám sát hoạt động khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước, phòng chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra.

Theo báo cáo của Bộ TN&MT, tính đến nay, đã có 50/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phê duyệt, công bố danh mục hồ, ao, đầm, phá không được san lấp trên địa bàn tỉnh; 39/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành danh mục nguồn nước nội tỉnh và 47/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành danh mục hành lang bảo vệ nguồn nước.

Mặt khác, để kiểm soát chặt chẽ tình trạng sạt lở lòng, bờ, bãi sông, bảo vệ hành lang nguồn nước, thời gian tới, Cục Quản lý tài nguyên nước cũng tiếp  tục  đẩy mạnh việc  triển  khai  Nghị định  số 23/2020/NĐ-CP  ngày 24/02/2020, đôn đốc các tổ chức, cá nhân là chủ dự án có các hoạt động cải tạo lòng, bờ, bãi sông, xây dựng công trình thủy mà chưa được phê duyệt thì thực hiện đánh giá tác động theo quy định; tổ chức thực hiện các biện pháp bảo vệ, phòng, chống sạt, lở lòng, bờ, bãi sông, hành lang bảo vệ nguồn nước; điều tra, đánh giá quan trắc, giám sát diễn biến dòng chảy, bồi lắng, xói lởlòng, bờ, bãi sông. Tổ chức khoanh định khu vực cấm, tạm thời cấm khai thác cát, sỏi lòng sông.

Đồng thời hạn chế quy hoạch bố trí các khu đô thị, khu dân cư ven sông, kênh, rạch, đặc biệt là các khu vực bị sạt, lở hoặc có nguy cơ sạt lở; Kiểm soát chặt chẽ các hoạt động trong hành lang bảo vệ nguồn nước. Quản lý chặt chẽ việc khai thác cát trên sông, ngăn chặn triệt để, xử lý nghiêm hoạt động khai thác cát trái phép; Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật về khai thác cát, sỏi trên sông, hồ, vùng cửa sông ven biển; phòng, chống sạt, lở lòng, bờ, bãi sông.

Cục cũng sẽ tập trung xây dựng văn bản dưới luật hướng  dẫn  triển  khai  thi  hành Luật Tài nguyên nước 2023, trong đó quy định cụ thể về các hoạt động cải tạo lòng, bờ, bãi sông, xây dựng công trình thủy, khai thác cát, sỏi và các khoáng sản khác trên sông, hồ, hành lang bảo vệ nguồn nước có nguy cơ gây tác động xấu đến sự ổn định lòng,  bờ,  bãi  sông,  hồ phải  thực  hiện đánh giá tác động và có phương án bảo  vệ, phòng, chống sạt lở lòng, bờ, bãi sông, hồ.

Thủy Nguyễn