Lợi ích kép từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng

vhdong | 02/11/2022

Chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) là một trong những chính sách lớn của Đảng và Nhà nước nhằm xã hội hóa nghề rừng, nâng cao giá trị gia tăng của rừng. Tại Quảng Ninh, chi trả DVMTR trong gần 10 năm qua là một nguồn thu đáng kể để hỗ trợ các chủ rừng trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng tại các khu rừng có cung ứng DVMTR.

Nâng cao giá trị gia tăng của rừng

Hiện diện tích rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh là trên 435.000ha (chiếm gần 70% diện tích tự nhiên của tỉnh), độ che phủ rừng duy trì ổn định 55%, hệ sinh thái rừng phong phú, đa dạng (cả trên cạn, ven biển và trên các đảo). Trong những năm qua, tài nguyên rừng Quảng Ninh không chỉ có đóng góp đáng kể về giá trị kinh tế - xã hội mà còn có vai trò phát triển du lịch, bảo vệ an ninh, quốc phòng cũng như cung ứng các giá trị về DVMTR.

Thực hiện chủ trương của Chính phủ, từ năm 2015 đến nay, Quảng Ninh đã triển khai nghiêm túc chính sách chi trả DVMTR. Trong đó giai đoạn 2015-2020, Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng đã thực hiện ký hợp đồng ủy thác chi trả tiền DVMTR với 4 đơn vị, thuộc 3 loại hình, gồm: Cơ sở sản xuất thủy điện; cơ sở sản xuất và cung ứng nước sạch; tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí. Riêng từ năm 2021 đến nay, tỉnh Quảng Ninh bổ sung thu thêm một loại hình đối với 28 đơn vị là các cơ sở sản xuất công nghiệp có sử dụng nước từ nguồn nước phục vụ cho sản xuất công nghiệp.

Theo đó, tổng diện tích có rừng được chi trả DVMTR cho các chủ rừng trên địa bàn tỉnh là gần 170.000ha, gồm 14 lưu vực từ lưu vực sông Trung Lương (TX Đông Triều) đến lưu vực sông Ka Long (TP Móng Cái). Mức thu tiền DVMTR bình quân là trên 4,2 tỷ đồng/năm, trong đó năm 2021, Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Quảng Ninh được Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam điều phối 3,6 tỷ đồng để chi trả tiền DVMTR cho các đơn vị có mức chi trả tiền DVMTR bình quân 1ha thấp nhất trên địa bàn tỉnh.

Căn cứ kế hoạch thu, chi tiền DVMTR được UBND tỉnh phê duyệt hàng năm, Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Quảng Ninh đã triển khai thực hiện chi trả tiền DVMTR tới các chủ rừng là tổ chức và các hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, UBND xã nơi có cung ứng DVMTR theo quy định thông qua hình thức chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng. Năm 2022, số hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư được hưởng lợi tiền DVMTR là trên 13.000 hộ và số chủ rừng nhóm II là 25 đơn vị.

Ông Nguyễn Văn Bông, Chi cục phó Chi cục Kiểm lâm (Sở NN&PTNT), cho biết: Hằng năm nguồn kinh phí hỗ trợ từ Nhà nước cho công tác quản lý, bảo vệ, khai thác và phát triển rừng vẫn còn rất eo hẹp, chỉ đáp ứng khoảng 1/3 hoạt động thực tế. Vì vậy, việc chi trả DVMTR được xem như một trong những bước đột phá quan trọng trong ngành Lâm nghiệp. Từ nguồn vốn của Quỹ đã hỗ trợ thêm một phần cho các chủ rừng, các ban quản lý, các công ty lâm nghiệp trong việc đầu tư trồng rừng, chăm sóc và thuê khoán bảo vệ rừng. Đặc biệt là việc hưởng lợi từ chính sách chi trả DVMTR người dân trên địa bàn tỉnh ngày càng nâng cao ý thức, trách nhiệm trong bảo vệ, chăm sóc rừng. Nhờ đó, những cánh rừng trên địa bàn tỉnh ngày càng được mở rộng về diện tích, nâng cao trữ lượng, chất lượng rừng. Nhiều cánh rừng đạt và vượt các tiêu chuẩn rừng tự nhiên giàu có, được xem như bảo tàng xanh lưu giữ và bảo tồn hệ sinh thái rừng Việt Nam.