Rừng ngập mặn - “Lá phổi xanh” và sinh kế bền vững
vhdong | 03/01/2023
Rừng ngập mặn ở
Quảng Ninh vừa giúp đảm bảo cân bằng sinh thái, ứng phó trước biến đổi khí
hậu lại vừa tạo sinh kế bền vững cho người dân vùng cửa sông, ven biển.
Dự án “Trồng rừng ngập mặn,
giảm thiểu rủi ro thảm họa” trên địa bàn Quảng Ninh do Hội Chữ Thập đỏ (CTĐ)
Nhật Bản tài trợ năm 1997 đến nay mang lại hiệu quả rất tích cực. Trong 8 năm
(1997-2005), thông qua Hội CTĐ tỉnh, dự án đã trồng mới 1.822 ha rừng ngập mặn
tại 19 xã, phường của 6 huyện, thị xã, thành phố giáp biển trong tỉnh gồm: Hạ
Long, Quảng Yên, Tiên Yên, Đầm Hà, Hải Hà và Móng Cái.
Năm 2012, Hội CTĐ tỉnh phối hợp
khảo sát nghiệm thu, đánh giá hiệu quả việc trồng rừng ngập mặn của dự án cho
thấy, diện tích rừng ngập mặn còn 865 ha ở 8 xã, phường (giảm 957ha). Năm 2017,
Hội CTĐ tỉnh cùng các ngành liên quan tổ chức điều tra, rà soát, cập nhập số
liệu, thống nhất ranh giới, diện tích hiện trạng rừng ngập mặn nằm trong dự án
tại 8 xã, phường. Kết quả, sau 5 năm (2012-2017) diện tích rừng ngập mặn còn
672,34 ha (giảm 192,7ha).
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn
đến sự sụt giảm diện tích rừng ngập mặn như: rừng trồng bị ngập sâu kéo dài, hà
bám thân cây, bãi bồi có độ mùn quá mỏng; một số giống cây trồng không phù hợp
với địa phương; diện tích rừng ngập mặn nằm trong dự án chuyển đổi mục đích sử
dụng đất. Nguồn nước bị ô nhiễm do xả thải của các nhà máy, xí nghiệp ở một số
địa phương dẫn đến tình trạng cây rừng ngập mặn bị suy kiệt và chết dần...
Qua hơn 20 năm triển khai dự án
“Trồng rừng ngập mặn, giảm thiểu rủi ro thảm họa” do tổ chức quốc tế tài trợ
trên địa bàn tỉnh, diện tích rừng ngập mặn được trồng hiện tại có 672,34 ha duy
trì ổn định, phát triển tốt; góp phần đảm bảo đa dạng sinh học, chống sụt lún
trước biến đổi khí hậu, phòng ngừa nước biển dâng. Toàn bộ diện tích rừng ngập
mặn của dự án đã được chuyển giao cho địa phương quản lý và được số hóa cập
nhật trên bản đồ về rừng ngập mặn của tỉnh; giúp việc quản lý bài bản, khoa
học, chặt chẽ để bảo vệ và duy trì hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển trên địa
bàn tỉnh bền vững.
Hằng năm, Hội CTĐ tỉnh phối hợp
với Viện Tài nguyên và Môi trường (Đại học Quốc gia Hà Nội), Tổ chức phục hồi
rừng ngập mặn Nhật Bản (ACTMANG), 2 đơn vị nghiên cứu và tài trợ cho dự án đi
kiểm tra, đánh giá diện tích rừng ngập mặn đã trồng trên địa bàn tỉnh và khảo
sát kế hoạch trồng rừng ngập mặn cho năm sau.
Vào tháng 12/2022, cán bộ của
Viện Tài nguyên và Môi trường cùng chuyên gia của Tổ chức ACTMANG đã trực tiếp
đi khảo sát đánh giá về diện tích rừng ngập mặn của Hội CTĐ tỉnh đã trồng trước
đây tại TX Quảng Yên, huyện Đầm Hà, huyện Hải Hà và TP Móng Cái. Quá trình khảo
sát tại các địa phương, các chuyên gia đánh giá quá trình phát triển cây đã
trồng trước đây, tác động môi trường lên diện tích rừng ngập mặn và đưa ra giải
pháp duy trì bảo vệ rừng ngập mặn...
Ông Phan Hồng Anh, cán bộ Viện
Tài nguyên và Môi trường cho biết: Rừng ngập mặn có tác dụng rất lớn về mặt
sinh thái phòng chống thiên tai bão lũ, nhất là nước biển dâng. Rừng ngập mặn
còn tạo sinh kế cho người dân địa phương. Khi có một nguồn lợi lớn thủy sản cư
ngụ, sinh sản, phát triển tại rừng ngập mặn và người dân địa phương biết khai
thác hợp lý rừng ngập mặn thì đây sẽ là nguồn sinh kế đảm bảo đời sống, thu
nhập ổn định cho người dân khu vực.
Thực hiện Nghị quyết số
10-NQ/TU ngày 26/9/2022 của BCH Đảng bộ tỉnh về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng
đối với quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng tránh và giảm nhẹ hậu quả
thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, đảm bảo an ninh nguồn nước giai đoạn
2022-2030, Hội CTĐ tỉnh, tiếp tục phối hợp với Viện Tài nguyện và Môi trường,
Tổ chức ACTMANG hỗ trợ dự án Pha 6 (giai đoạn 2023-2028) dự kiến trồng
200-300ha rừng ngập mặn trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Hiện nay diện tích bãi
trống để trồng rừng ngập mặn không còn nhiều nên tiến hành trồng xen, trồng dặm
bổ sung vào diện tích rừng ngập mặn tự nhiên kém chất lượng hiện có tại các địa
phượng ven biển trong tỉnh.
Ông Vũ Hồng Hải, Chủ tịch Hội
CTĐ tỉnh cho biết: Chúng tôi sẽ làm việc với các địa phương ven biển có rừng
ngập mặn phối hợp triển khai việc trồng, phục hồi rừng ngập mặn này. Đồng thời,
chỉ đạo Hội CTĐ cấp huyện tham gia quản lý rừng ngập mặn phối hợp chính quyền
địa phương tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên,
tình nguyện viên CTĐ và nhân dân về trồng rừng ngập mặn. Mục tiêu để người
dân hiểu rõ việc trồng rừng ngập mặn gắn với sinh kế của bản thân,
gia đình với công tác bảo vệ môi trường và tích cực tham gia vào các hoạt động
trồng, bảo vệ, phát triển rừng theo hướng bền vững.
