Quảng Ninh áp dụng quy chuẩn, kiểm soát chặt chẽ rác thải nhựa

luuphu | 03/04/2025

21:43 02/04/2025

(VietQ.vn) - Những năm gần đây, rác thải từ những phao xốp bị vỡ trong nuôi trồng thủy sản lồng, bè trên biển tại tỉnh Quảng Ninh đã làm ảnh hưởng đến môi trường biển nghiêm trọng do không thể tái chế.

Phao xốp chất đống gây ô nhiễm môi trường biển

Nhiều năm về trước, việc đóng bè phao xốp để nuôi hàu, hà, cá phát triển nở rộ tại nhiều địa phương ven biển Quảng Ninh. Không thể phủ nhận những lợi ích từ việc nuôi biển đem lại việc làm và thu nhập cho hàng nghìn lao động. Tuy nhiên, hệ lụy từ việc nuôi thủy sản đã hiện hữu với hàng nghìn tấn rác từ phao xốp, tre, luồng trôi nổi gây ô nhiễm môi trường biển. 

Thực hiện chủ trương thay thế vật liệu sử dụng làm phao nổi trong nuôi trồng thủy sản nước lợ, mặn, tỉnh Quảng Ninh có trên 6,85 triệu quả phao xốp cần chuyển đổi sang phao nhựa HDPE hợp quy. Do đó, địa phương phải có phương án xử lý phao xốp để không làm ảnh hưởng đến môi trường.

Ngoài ra để đạt được mục tiêu đề ra, thời gian qua, các địa phương, sở, ngành liên quan đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân, doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản thực hiện chủ trương chuyển đổi, xóa phao xốp thay thế phao nhựa đạt quy chuẩn, góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Tuy nhiên thời gian gần đây, theo ghi nhận người dân sinh sống xung quanh cảng cá Cái Rồng, thuộc thị trấn Cái Rồng, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh liên tục phản ánh về tình trạng phao xốp chất đống tại khu vực bên trong khu cảng cá gây mất mỹ quan và ô nhiễm môi trường.

Theo người dân, đống phao xốp này là hệ quả của việc chính quyền ra quân xử lý người nuôi trồng thủy sản sử dụng phao xốp để làm bè, mảng. Người dân tự ý cắt bỏ và để những phao xốp này trôi dạt trên biển. Sau đó, chính quyền huyện đã phải tổ chức nhiều đợt trục vớt, thu gom về khu vực cảng cá huyện Vân Đồn để tránh làm ô nhiễm vùng biển vịnh Bái Tử Long. Tổng số phao xốp được tập kết về đây là khoảng 2,5 triệu quả.

Có thời điểm, những đống phao xốp này chất cao như núi quây kín cả một góc cảng. Sau đó, một doanh nghiệp đã đến đặt vấn để đặt dây chuyền xử lý toàn bộ số phao xốp thành vật liệu và đưa đi chế biến tái sử dụng.

Nhưng không hiểu vì lý do gì, doanh nghiệp đang xử lý đống phao xốp thì bất ngờ tháo dỡ máy móc, nhà xưởng và bỏ lại thành phẩm đã xử lý cùng hàng đống phao xốp nằm trên khu vực bãi đất trống thuộc khuôn viên cảng.

Sau thời gian dài phơi nắng mưa, những cục phao xốp bị phân rã thành từng mảnh nhỏ và trộn vào đất làm tăng nguy cơ ô nhiễm môi trường ở khu vực này. Ngoài ra, vào hôm trời gió, những hạt xốp nhỏ, nhẹ theo gió bay vào khu vực dân cư sống xung quanh.

Ông Chu Minh Dũng - Giám đốc Trung tâm dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp (Đơn vị quản lý cảng cá Cái Rồng), thừa nhận trước đây có tình trạng phao xốp tập kết số lượng lớn trên mặt cảng. Tuy nhiên, ông Dũng trao đổi phần đất đang tập kết phao xốp hiện tại đã được trả lại về Thị trấn Cái Rồng và phòng Tài Nguyên & Môi trường (nay là phòng Nông nghiệp & Môi trường) huyện quản lý việc xử lý toàn bộ số phao xốp trên.

Nói về việc trước đây có một doanh nghiệp đã đến nhận xử lý số phao xốp này sau đó tạm ngừng, ông Dũng chia sẻ doanh nghiệp đã mang máy móc đến để xử lý nhưng do chi phí tái chế lớn cùng với việc máy móc của họ sau thời gian hoạt động bị hỏng nên họ đã rút toàn bộ về.

Theo tìm hiểu đơn vị đứng ra nhận tái chế toàn bộ phao xốp là Công ty Cổ phần VietCycle. Quy trình xử lý sẽ nghiền nhỏ phao xốp, qua nhiệt độ cao chuyển phao xốp thành thanh nhựa với công suất khoảng 2 tấn/ngày. Đơn vị này cũng cam kết trong 3 tháng sẽ xử lý xong. Nhưng mới thực hiện được một thời gian nhưng không hiệu quả nên doanh nghiệp đã rút lui. Số phao xốp để phơi nắng mưa trên mặt cảng cả năm qua.

Ông Đào Văn Vũ - Phó chủ tịch UBND huyện Vân Đồn, thừa nhận người dân phản ánh phao xốp chất đống gây ô nhiễm môi trường và có kiến nghị từ cuối năm 2024. Huyện đã họp các đơn vị sau khi doanh nghiệp VietCycle rút về và đưa ra phương án sử dụng xe tải chở phao xốp đưa đi xử lý bằng phương pháp đốt. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại lượng rác thải trên được chuyển đi xử lý khá ít do vướng mắc về phương tiện và kinh phí để vận chuyển, xử lý số phao xốp này. Dù được đưa lên bờ nhưng những khối rác thải từ việc nuôi trồng thủy sản này vẫn tiếp tục là mối đe dọa cho vùng biển và môi trường đất huyện Vân Đồn.

Trước đó, vào khoảng tháng 5/2024, đống phao xốp này từng xảy ra tình trạng cháy lớn, ngọn lửa cùng cột khói cao hàng chục mét sinh ra từ đám cháy khiến người dân sống xung quanh cảm thấy lo sợ. Huyện Vân Đồn phải huy động lượng lớn xe chữa cháy, thiết bị và lực lượng chức năng đến phun nước để dập tắt lửa.

Quy chuẩn kỹ thuật địa phương về vật liệu sử dụng làm phao nổi

Quy chuẩn kỹ thuật địa phương QCĐP 08: 2020/QN về vật liệu sử dụng làm phao nổi trong nuôi trồng thủy sản lợ, mặn tại Quảng Ninh do Ban soạn thảo Quy chuẩn kỹ thuật địa phương về vật liệu sử dụng làm phao nổi trong nuôi trồng thủy sản lợ mặn tại Quảng Ninh biên soạn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trình duyệt, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh ban hành theo Quyết định số 31/2020/QĐ-UBND ngày 31 tháng 8 năm 2020.

Quy chuẩn này quy định những điều kiện đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường của phao nổi, vật liệu sử dụng làm phao nổi trong nuôi trồng thủy sản mặn, lợ tại Quảng Ninh. Các cơ sở nuôi trồng thủy sản lợ, mặn bằng lồng bè, giàn bè có sử dụng phao nổi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Các cơ sở sản xuất, nhập khẩu phao nổi, vật liệu làm phao nổi trong nước, nhập khẩu từ nước ngoài để phục vụ nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Theo quy định tại quy chuẩn này thì các phao nổi phải thường xuyên được kiểm tra, gia cố, chằng buộc chắc chắn vào lồng bè, giàn bè đảm bảo an toàn khi gió bão. Khi bơm các vật liệu có tỷ trọng nhẹ vào phao nổi để tăng độ nổi của phao, phải chú ý đến các van, mối ghép nối, đảm bảo phao không bị căng, nở, vỡ, làm tràn các vật liệu được bơm ra ngoài vùng biển.

Các cơ sở nuôi trồng thủy sản phải ghi chép các thông tin liên quan đến hệ thống phao nổi cho lồng bè, giàn bè trong bảng kê khai thông tin phao nổi, vật liệu làm phao nổi (phụ lục). Đây là căn cứ quan trọng để xác định thời gian sử dụng của phao nổi. Trường hợp phao nổi đang sử dụng nhưng được gia cố cần phải ghi rõ trong bảng kê khai. Các cơ quan kiểm tra căn cứ vào thời gian sử dụng của phao nổi, vật liệu làm phao nổi ghi trong bảng kê khai, kết quả kiểm tra thực tế tại thực địa và khuyến cáo của nhà sản xuất đối với từng loại phao nổi để quyết định việc thay thế phao nổi ở các cơ sở nuôi trồng thủy sản.

Phao nổi, vật liệu làm phao nổi trong nuôi trồng thủy sản mặn, lợ tại Quảng Ninh phải được công bố phù hợp quy chuẩn này. Các tổ chức, cá nhân công bố hợp quy theo biện pháp kết quả tự đánh giá sự phù hợp của tổ chức, cá nhân.

Trình tự công bố hợp quy và hồ sơ công bố hợp quy theo quy định tại Thông tư số 02/2017/TT-BKHCN ngày 31/3/2017 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN ngày 12/12/2012 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy và phương thức đánh giá phù hợp với tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật.

Nội dung, trình tự và nguyên tắc đánh giá sự phù hợp theo quy định tại phụ lục II Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN ngày 12/12/2012 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy và phương thức đánh giá phù hợp với tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật.

Quy định về thu gom, xử lý vật liệu từ phao nổi đã sử dụng quy chuẩn này cũng quy định, các phao nổi bị hỏng nát, hết thời hạn sử dụng, cơ sở nuôi trồng thủy sản phải thu gom các vật liệu này chuyển về đất liền xử lý, tiêu hủy theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường (thực hiện theo Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 của Chính phủ về quản lý chất thải và phế liệu và Nghị định số 40/2019/NĐ-CP ngày 15/5/2019 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật bảo vệ môi trường). Không được để các vật liệu này trôi nổi gây cản trở giao thông thủy, ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường.

An Dương (T/h)

Nguồn: https://vietq.vn/